W dniu 17 listopada 2023 roku w Szkole Podstawowej im. Jana Pawła II w Czułczycach odbyła się uroczystość poświęcona 160 rocznicy Powstania Styczniowego oraz bitwy pod Malinówką, która odbyła się 20 listopada 1863 roku. Montaż słono muzyczny przedstawili: Henryka Dederko, Wioletta Wicińska, Mirosław Marek Dederko i Andrzej Sobolewski, członkowie Regionalnego Towarzystwa Gminy Sawin, będący jednocześnie członkowie grupy literackiej o nazwie „Nadbużańska Fraza” wchodząca w skład Stowarzyszenia Twórców Kultury Nadbużańskiej we Włodawie.
Wystąpienie grupy rozpoczęło się odtworzeniem Hymnu Powstania Styczniowego, który zebrani wysłuchali na stojąco.
Krótki rys historyczny Powstania Styczniowego przedstawiła Wioletta Wicińska, która także przeczytała dwa wiersze, w tym jeden zatytułowany „Czarny Krzyżyk”.
Mirosław Marek Dederko w swoich trzech wystąpieniach skupił się głównie na postaci Kazimierza Bogdanowicza, który był dzierżawcą majątku Łowcza. Już w dniu 22 stycznia 1863 jako jeden z pierwszych w powiecie chełmskim ruszył z grupą powstańców do Bukowy Małej, aby stamtąd uderzyć na chełmski garnizon. Próba ataku nie udała się. Aresztowany potem pod Zezulinem skazany na karę śmierci nie chciał skorzystać z łaski cara. W całości został odczytany jego testament spisany tuż przed rozstrzelaniem. Jego treść świadczy o tym, że Kazimierz Bogdanowicz świadomie poświęcił swoje życie na Ołtarzu Ojczyzny w walce o jej wolność.
Postaci Kazimiera Bogdanowicza oraz bitwie pod Malinówką, która odbyła się 20 listopada 1863 roku Henryka Dederko poświęciła dwa wiersze wydrukowane w swoich tomikach poetyckich a na tej akademii odczytane osobiście przez autorkę.
Oprawą muzyczna zapewnił Andrzej Sobolewski, który śpiewał pieśni powstańcze z towarzyszeniem instrumentów muzycznych. Na szczególną uwagę zasługuje pieśń o Bogdanowiczu, która powstała po jego rozstrzelaniu, była popularna na Lubelszczyźnie i jest śpiewana do dzisiejszego dnia. Pieśń ta wykonana był z towarzyszeniem liry korbowej, instrumentu z którym lirnicy wędrowali od wioski do wioski i śpiewali pieśni o aktualnych wydarzeniach. Dzisiaj takie instrumenty to wielka rzadkość.
Druga pieśń o Krzyżu powstańczym,, przejmująca w swej treści i melodii, napisana została w całości przez Andrzeja Sobolewskiego. W Czułczycach było jej prawykonanie.
Dodać trzeba, że Andrzej Sobolewski wystąpił w chłopskim stroju ludowym tamtej epoki, który wiernie został odtworzony.
Była także mini wystawa, czyli reprodukcje zdjęć Kazimierza Bogdanowicza i dwa obrazy przedstawiające domniemany przebieg bitwy pod Malinówką.
Wystąpienie obejrzeli uczniowie tej szkoły, nauczyciele, rodzice.
